عزت نفس چیست؟

عزت نفس به معنای دیدگاه شما نسبت به خودتان است. افرادی که عزت نفس سالم دارند، خودشان را دوست دارند و به دستاوردهایشان افتخار می‌کنند. اما کسانی که عزت نفس پایینی دارند، بیشتر اوقات احساس نارضایتی و ناخوشی دارند. این وضعیت قابل بهبود است، اما نیاز به توجه و تمرین روزانه دارد. عزت نفس به معنای ارزش‌گذاری و درک ما از خودمان است. این مفهوم بر اساس نظرات و باورهایی که نسبت به خود داریم شکل می‌گیرد و تغییر آن‌ها ممکن است دشوار باشد.
عزت نفس، احساس ذهنی شما از ارزش و اهمیت شخصی‌تان است. شبیه به احترام به خود، این مفهوم سطح اعتماد به نفس شما در توانایی‌ها و ویژگی‌هایتان را توصیف می‌کند.

داشتن عزت نفس سالم می‌تواند بر انگیزه، سلامت روانی و کیفیت کلی زندگی شما تأثیر بگذارد. با این حال، داشتن عزت نفس بیش از حد بالا یا خیلی پایین می‌تواند مشکل‌ساز باشد. شناخت بهتر سطح منحصر به فرد عزت نفس شما می‌تواند به شما کمک کند تا به تعادلی مناسب برای خودتان دست یابید.

عزت نفس معمولاً در کودکی پایین است و در دوران نوجوانی و بزرگسالی افزایش می‌یابد و در نهایت به سطحی نسبتاً پایدار و ماندگار می‌رسد. این امر عزت نفس را شبیه به ثبات صفات شخصیتی در طول زمان می‌کند.

عزت نفس می‌تواند بر جنبه‌های مختلف زندگی ما تأثیر بگذارد:

• دوست داشتن و ارزش‌گذاری برای خود
• توانایی در تصمیم‌گیری و اظهار نظر
• شناسایی نقاط قوت
• احساس توانمندی در مواجهه با کارهای جدید یا دشوار
• مهربانی با خود
• عبور از اشتباهات بدون سرزنش خود
• اختصاص زمان برای خود
• باور به اهمیت و شایستگی خود
• باور به استحقاق خوشبختی

عزت نفس پایین صدایی در ذهن است که می‌گوید: «تو بی‌ارزشی، تو چاقی، تو نمی توانی، تو برای این کار ساخته نشده‌ای، تو لیاقت اسایش و راحتی رو نداری ، تو شایسته ثروت و پول نیستی و… » اگر در حرمت نفس پایین گرفتار شده اید به پزشک مراجعه کنید زیرا این مسئله باعث مشکلاتی مانند افسردگی می‌شود.

دکتر فلانی

چرا عزت نفس مهم است؟

عزت نفس بر فرآیند تصمیم‌گیری، روابط، سلامت عاطفی و سلامت کلی شما تأثیر می‌گذارد. همچنین بر انگیزه تأثیر می‌گذارد، زیرا افرادی که دیدگاه مثبت و سالمی نسبت به خود دارند، به پتانسیل‌های خود آگاه هستند و ممکن است برای رویارویی با چالش‌های جدید احساس انگیزه کنند.

چهار ویژگی کلیدی عزت نفس سالم عبارتند از:

• درک محکم از مهارت‌های فرد
• توانایی حفظ روابط سالم با دیگران به دلیل داشتن رابطه سالم با خود
• انتظارات شخصی واقع‌بینانه و مناسب
• درک نیازهای فرد و توانایی بیان آن‌ها

نشانه های عزت نفس پایین

افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند معمولاً:

• خودشان را بسیار نقد می‌کنند.
• ویژگی‌های مثبت خود را نادیده می‌گیرند.
• خود را نسبت به دیگران کم‌ارزش‌تر می‌دانند.
• از واژه‌های منفی برای توصیف خود استفاده می‌کنند.
• اعتقاد دارند که موفقیت‌هایشان نتیجه شانس است و به آنها اعتبار نمی‌دهند.
• خود را مسئول مشکلات می‌دانند بدون توجه به عوامل بیرونی.
• به تعریف‌ها و تحسین‌های دیگران باور ندارند.

تأثیرات عزت نفس پایین بر کیفیت زندگی

اعتماد به نفس پایین می‌تواند کیفیت زندگی فرد را کاهش دهد، از جمله:

نظریات عزت نفس

بسیاری از نظریه‌پردازان در مورد دینامیک‌های مربوط به توسعه عزت نفس نوشته‌اند. مفهوم عزت نفس نقش مهمی در سلسله‌مراتب نیازهای آبراهام مازلو، روانشناس معروف، دارد که در آن عزت نفس به‌عنوان یکی از انگیزه‌های اساسی انسان نشان داده می‌شود.

مازلو پیشنهاد کرد که افراد برای ساختن عزت نفس نیاز به تحسین از دیگران و احترام به خود دارند. هر دوی این نیازها باید برآورده شوند تا فرد به رشد و خود‌شکوفایی برسد.

مهم است که توجه داشته باشیم که عزت نفس مفهومی متفاوت از خودکارآمدی است، که به این که چقدر به توانایی خود در انجام اقدامات آینده، عملکرد یا مهارت‌ها باور دارید، اشاره دارد.

چه عواملی می‌توانند باعث کاهش عزت نفس شوند؟

عوامل مختلفی بر عزت نفس ما تأثیر می‌گذارند و این عوامل برای هر فرد متفاوت هستند. عزت نفس شما ممکن است به طور ناگهانی تغییر کند یا ممکن است مدت طولانی با عزت نفس پایین مواجه باشید.برخی از علل اعتماد به نفس پایین شامل موارد زیر است:

منابع :